środa, 15 maja 2013

Ryby świata. Samogłów, rekordzista wśród kostnoszkieletowych

Na moje osiemnaste urodziny miałam nieco dziwne życzenie, chciałam koniecznie dostać książkę E.C. Migdalski "Fresh and Salt Water Fishes of the World". Upatrzyłam ją w księgarni i odtąd była moim "must have". Marzenie się spełniło, książkę mam do dzisiaj (nie zdradzę, ile już lat:)), a moją ulubiona rybą wciąż pozostaje wypatrzony w tej książce samogłów (Mola mola).

Nazwa tej ryby w różnych krajach odnosi się najczęściej do jej kształtu określając ją jako: rybę-słońce (np. sunfish) lub jako rybę-księżyc (np. moonfish, mondfisch, pesce-luna, poissson lune, łuna-ryba). Jednak nazwa łacińska pochodzi od nazwy młyńskiego koła.

Jeśli pamiętacie z biologii podział ryb, to mamy kostnoszkieletowe (większość "zwyczajnych" ryb) i chrzęstnoszkieletowe (rekiny, płaszczki). Samogłów jest (prawdopodobnie) największą rybą kostnokszkieletową na świecie! Choć nie ma trąby można ją chyba porównać do słonia, waży do 2 ton i może osiągać 3m długości.

Wiecie, jak wygląda najeżka (nadymka)? Można ją często ... kupić na straganach. To ta ryba, która w chwili zagrożenia nałyka się wody i robi się okrąglutka jak balonik - tyle, że z kolcami. Samogłów i najeżka są ze sobą spokrewnione. 

Najeżka

Lepiej to widać, gdy spojrzymy na larwę Mola mola, też ma kolce. Czyli jednak kuzyni?


Larwa samogłowa 

Ta ryba rozrasta się od narodzin do dorosłości tak potężnie, że jego masa wzrasta 60 milionów razySamogłów występuje we wszystkich wodach tropikalnych i mimo ogromnych rozmiarów jest zupełnie niegroźy dla ludzi. Żyje raczej samotnie, czasem zbierają się w grupy. Żywi się planktonem, ale ulubioną pozycją w manu są meduzy!

Nie mają płetwy ogonowej, ani płetw brzusznych. Dorosły samogłów nie ma pęcherza pławnego. Podstawowa wiedza, jaką mamy ze szkoły o rybach  kostoszkieletowych - mają pęcherz pławny, a tu proszę, dorosły samogów ma po prostu grubą warstwę tłuszczu. Ciało silnie bocznie spłaszczone, wysokie i pokryte elastyczą i zarazem grubą skórą. Pływają powoli, dostojnie, często także na boku i lubią wygrzewać się w słońcu leżąc tak tuż pod powierzchnią wody. Nie jest to oznaką choroby lecz stylu życia:).


A teraz kilka słów o samicach tego gatunku, to prawdziwe rekordzistki! Gdy wytwarza jaja jest ich jakieś 300 mln, co oznacza, że (prawdopodobnie) jest to najbardziej płodna ryba świata! Strategia przetrwania  na ilość. Niestety mało z tego przeżywa i rozwija się w dorosłą rybę. 

Niestety samogłów, gdy straci swoje dwie olbrzymie płetwy.... tonie. A bywa, że lwy morskie lub rekiny odgryzają je i wówczas taki nieszczęśnik spada powoli na dno, gdzie szybko dobierają się do niego, np. żarłoczne rozgwiazdy, które bezlitośnie kończą dzieło żywota jego. 

Piękne, olbrzymie i niesamowite. Z uwagi na wielkość jego mózgu - także głupiutkie. Jeśli kiedykolwiek zobaczycie je - możecie to zgłosić, na bieżąco uzupełniana jest mapa występowania Mola mola i 2 pozostałych gatunków: Widziałeś? Zaznacz na mapie.

Mapa lokalizacji Mola mola na podstawie zgłoszeń od ludzi z całego świata

Możesz także adoptować samogłowa:). Tu znajdziesz informację o tym, jak pewna dziewczynka to wymyśliła: Adopcja Mola mola.


gatunki:
Mola mola 
Masturus lanceolatus 
Ranzania laevis
Ranzania laevis



Ahoj!
antarctis

Źródło: oceansunfish.org, wikipedia.com

2 komentarze:

  1. Bardzo milo sie czytalo:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Temat bardzo aktualny, odkąd polscy rybacy złapali w sieci samogłowa w Bałtyku. Był już niestety martwy, ale to i tak sensacyjne doniesienie.

      Usuń